สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทอดพระเนตรการดำเนินโครงการทหารพันธุ์ดี ที่อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน

เวลา 10.47 น. วันนี้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปยังพระบรมราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ค่ายโสณบัณฑิตย์ อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ทรงวางพุ่มดอกไม้ แล้วทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยถวายราชสักการะ พระบรมรูปสมเด็จพระนเรศวรมหาราช

จากนั้น ทรงติดตาม "โครงการทหารพันธุ์ดี ค่ายโสณบัณฑิต" กองพันทหารราบที่ 5 กรมทหารราบที่ 7 เริ่มดำเนินโครงการฯ เมื่อปี 2561 และขึ้นทะเบียนเป็นหน่วยทหารในโครงการทหารพันธุ์ดีของกองทัพบก เมื่อปี 2564 มีพื้นที่ดำเนินงาน 60 ไร่ มีความถนัดด้านการปลูกผักปลอดภัย ใช้เมล็ดพันธุ์พระราชทาน ที่ศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ มูลนิธิชัยพัฒนาผลิตขึ้น สามารถพัฒนาพื้นที่ให้เป็นแหล่งเรียนรู้ขยายผลสู่โรงเรียนและชุมชน ที่เห็นผลสำเร็จ คือ โครงการทหารพันธุ์ดี "ชุมชนเบิกบาน อาหารปลอดภัย" โรงเรียนปายวิทยาคาร อำเภอปาย และศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา "แม่ฟ้าหลวง" บ้านโป่งขาว อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่ นักเรียนสามารถทำเกษตรอย่างถูกวิธี มีผักปลอดภัยบริโภค ส่วนกำลังพลที่ปลดประจำการ สามารถนำความรู้กลับไปทำเกษตร สร้างรายได้เดือนละ 8,000 บาท

หน่วยงานหลักที่ร่วมดำเนินโครงการ ได้แก่ กรมพัฒนาที่ดิน ช่วยปรับปรุงบำรุงดิน ปลูกหญ้าแฝกลดการพังทลายของดินริมสระเก็บน้ำ ปลูกปอเทืองเพิ่มธาตุอาหารในดิน และใช้ซังข้าวโพดคลุมดินช่วยให้ดินชุ่มชื้น, กรมชลประทาน พัฒนาแหล่งน้ำ ปรับปรุงฝายที่ใช้งานมาตั้งแต่ปี 2528 ให้กระจายน้ำในพื้นที่โครงการฯ และพื้นที่ข้างเคียง กว่า 80 ไร่ ให้ได้รับประโยชน์ทั่วถึง, กรมปศุสัตว์ ถ่ายทอดเทคโนโลยีการเลี้ยงสัตว์ การจัดการฟาร์ม การสุขาภิบาล ตรวจโรค ทำวัคซีนป้องกันโรค และติดตามดูแลสุขภาพสัตว์  

โอกาสนี้ พระราชทานพระราชวโรกาสให้ อธิบดีกรมปศุสัตว์ น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายพ่อ-แม่พันธุ์ไก่ดำสตูล เพื่อพระราชทานแก่กรมการสัตว์ทหารบก นำไปเลี้ยงที่โรงเรียนทหารการสัตว์ กรมการสัตว์ทหารบก จังหวัดนครนายก และพระราชทานให้กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 5 นำไปเลี้ยงที่ค่ายสมันตรัฐบุรินทร์ จังหวัดสตูล ไก่ดำสตูล เป็นไก่พันธุ์พื้นเมือง เลี้ยงง่าย ทนต่อโรคและสภาพแวดล้อม เป็นสัตว์เศรษฐกิจที่สร้างรายได้ให้กับเกษตรกรได้ในอนาคต พร้อมกันนี้ พระราชทานอุปกรณ์การฟักไข่ ที่กรมปศุสัตว์น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายให้ ศูนย์ผลิตพันธุ์สัตว์ปีกพระราชทาน "เพื่อนช่วยเพื่อน" ค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ จังหวัดพิษณุโลก นำไปเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์ไก่พันธุ์พื้นเมือง และพระราชทานพ่อ-แม่พันธุ์ไก่ดำนครไทย และลูกไก่ ให้โครงการทหารพันธุ์ดี ค่ายโสณบัณฑิต เพื่อเพาะขยายพันธุ์ต่อไป

เวลา 13.06 น. ประทับรถรางพระที่นั่งเสด็จพระราชดำเนินไปยังสระน้ำ ค่ายโสณบัณฑิตย์ ทรงปล่อยปลานิลจิตรลดา จำนวน 690 ตัว แล้วเสด็จพระราชดำเนินไปยังสวนลิ้นจี่กองร้อยอาวุธเบาที่ 1 กองพันทหารราบที่ 5 กรมทหารราบที่ 7 ระหว่างเส้นทางทรงรับฟังบรรยายการดำเนินงานด้านต่าง ๆ อาทิ การเลี้ยงเป็ดบาบารี่ มีพื้นที่ 3 งาน เพื่อเป็นฐานการเรียนรู้ให้กำลังพลและบุคคลที่สนใจ และแจกจ่ายให้กำลังพล นำไปเลี้ยงประกอบอาชีพหลังปลดประจำการ ปัจจุบัน จำหน่ายเป็ดเนื้อ และไข่แก่ประชาชน, การผลิตน้ำส้มควันไม้และผลิตปุ๋ยหมักแบบไม่กลับกอง จากกิ่งไม้และเศษวัสดุธรรมชาติในพื้นที่ฯ, การปลูกผักปลอดภัย ที่ได้เมล็ดพันธุ์พระราชทานจากศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ มูลนิธิชัยพัฒนา อาทิ ผักเชียงดา พริกขี้หนูลับแล มะเขือเปราะเจ้าพระยา ไม้ผล ได้แก่ ทุเรียนพันธุ์หมอนทองและมูซังคิง

ส่วนการเพาะเลี้ยงกบภูเขา หรือ เขียดแลว ซึ่งชาวบ้านนิยมบริโภค พบบนภูเขาสูงบริเวณจังหวัดแม่ฮ่องสอน เนื่องจากใกล้สูญพันธุ์ และให้ประชาชนเข้ามาศึกษา โดยสร้างระบบนิเวศที่เหมาะสมกับการเลี้ยงกบภูเขา ต้องสร้างระบบนิเวศลำธารเลียนแบบสภาพป่าตามธรรมชาติที่มีความชุ่มชื้น เหมาะต่อการอยู่อาศัยและขยายพันธุ์ โอกาสนี้ อธิบดีกรมประมง น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายกบภูเขา 70 ตัว เป็นพ่อพันธุ์ 35 ตัว และแม่พันธุ์ 35 ตัว เพื่อพระราชทานแก่โครงการทหารพันธุ์ดี ค่ายโสณบัณฑิตย์

โอกาสนี้ ทรงพระดำเนินไปยังลานอเนกประสงค์ สวนลิ้นจี่ กองร้อยอาวุธเบาที่ 1 กองพันทหารราบที่ 5 กรมทหารราบที่ 7 พระราชทานถุงของขวัญแก่ผู้แทนทหารและตำรวจที่ปฏิบัติหน้าที่ป้องกันชายแดนในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ประกอบด้วย กองกำลังนเรศวร, หน่วยเฉพาะกิจสิงหนาท, หน่วยเฉพาะกิจ กรมทหารพรานที่ 36, หน่วยเฉพาะกิจตำรวจตระเวนชายแดนที่ 33 และกองพันสัตว์ต่าง กรมการสัตว์ทหารบก แล้วพระราชทานพระราชวโรกาสให้ ผู้แทนนักศึกษาหลักสูตรการบริหารความมั่นคงสำหรับผู้บริหารระดับสูง รุ่นที่ 5 สมาคมวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร ในพระบรมราชูปถัมภ์ เฝ้าทูลละอองพระบาท น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายไก่พันธุ์ไฮไลน์สีน้ำตาล 100 ตัว ซึ่งได้พระราชทานแก่ผู้อำนวยการศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา "แม่ฟ้าหลวง" บ้านโป่งขาว กศน.กัลยาณิวัฒนา รวมทั้งทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายเงินสมทบโครงการทหารพันธุ์ดี

โอกาสนี้ มีพระราชดำรัสกับทหารพันธุ์ดีค่ายโสณบัณฑิต

เวลา 14.34 น. เสด็จพระราชดำเนินไปทรงติดตามโครงการทหารพันธุ์ดี ชุมชนเบิกบาน อาหารปลอดภัย โรงเรียนปายวิทยาคาร อำเภอปาย โอกาสนี้ พระราชทานสิ่งของแก่ผู้อำนวยการโรงเรียนฯ และผู้แทนนักเรียน โดยโรงเรียนแห่งนี้ มีนักเรียน 1,310 คน ส่วนใหญ่เป็นชนเผ่าพื้นเมือง

ในช่วงที่ประเทศไทยประสบภาวะวิกฤตจากสถานการณ์โควิด-19 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงห่วงใยนักเรียนในพื้นที่ห่างไกล ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ทหารพันธุ์ดี เข้าช่วยนักเรียนและครอบครัว โดยปี 2563 โรงเรียนปายวิทยาคารได้เข้าร่วมโครงการทหารพันธุ์ดี "ชุมชนเบิกบาน อาหารปลอดภัย" เพื่อสร้างแหล่งผลิตพืชผลทางการเกษตร และปศุสัตว์ ให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ สู่กิจกรรมการเรียนการสอน มีทหารจากกองพันทหารราบที่ 5 กรมทหารราบที่ 7 ค่ายโสณบัณฑิตย์ เข้ามาถ่ายทอดความรู้

โอกาสนี้ พระราชทานเมล็ดพันธุ์ผัก ที่ผลิตโดยศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ มูลนิธิชัยพัฒนา แก่ผู้อำนวยการโรงเรียนปายวิทยาคาร และพระราชทานจักรยาน 69 คัน ที่แม่ทัพภาคที่ 3 น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายแก่โรงเรียน 16 แห่ง ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน แล้วพระราชทานพระราชวโรกาสให้นักเรียนในพระราชานุเคราะห์ เฝ้าทูลละอองพระบาท กราบบังคมทูลรายงานผลการเรียน ซึ่งกำลังศึกษาระดับมัธยมศึกษา 1 คน ระดับปริญญาตรี 3 คน และสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี 1 คน จากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ อยู่ระหว่างติดตามผลการสมัครงาน

ปัจจุบัน ได้จัดกิจกรรมการเรียนการสอน และพัฒนาเป็นศูนย์บริการความรู้ 12 ฐาน บนพื้นที่สวนเกษตร 1 ไร่ 2 งาน ฐานการเรียนรู้ ประกอบด้วย การเลี้ยงกบนา, การทำปุ๋ยหมัก, การเลี้ยงไก่พันธุ์ไข่แบบกรงตับ, การเลี้ยงไก่พื้นเมือง, การเลี้ยงไก่พันธุ์ประดู่หางดำ, การปลูกผักพระราชทาน (ไม้เลื้อย), การปลูกผักไร้ดิน ไฮโดรโปนิกส์, การเพาะเห็ดนางฟ้า การแปรรูปเห็ด, การเรียนรู้ตามรอยพ่อ, การเพาะพันธุ์เมล็ด, การปลูกพืชสวนครัว และฐานการเรียนรู้สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน

โอกาสนี้ ผู้แทนนักศึกษา หลักสูตรการบริหารความมั่นคง สำหรับผู้บริหารระดับสูง รุ่นที่ 5 สมาคมวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร ในพระบรมราชูปถัมภ์ น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายโรงเรือนเพาะเห็ด และโรงเรือนเลี้ยงไก่ พร้อมไก่พันธุ์ไฮไลน์ สีน้ำตาล 200 ตัว โดยพระราชทานพ่อพันธุ์ไก่ประดู่หางดำ 2 ตัว แม่พันธุ์ไก่ประดู่หางดำ 8 ตัว แก่โรงเรียน เพื่อเลี้ยงและขยายพันธุ์ นอกจากนี้ ยังได้ขยายผลสู่ชุมชน อาทิ มอบเมล็ดพันธุ์ผัก สอนทำน้ำหมักชีวภาพ การทำบัญชีครัวเรือน จากการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องส่งผลให้โรงเรียน มีผลผลิตนำมาประกอบอาหารกลางวัน มีผู้สนใจนำนักเรียนเข้ามาศึกษาดูงาน และขยายผลให้ครอบครัวนักเรียน 12 ครอบครัว ขยายผลสู่โรงเรียนในพื้นที่ 4 แห่ง และหมู่บ้านอีก 11 หมู่บ้าน ซึ่งทุกครัวเรือนดำเนินการได้ดี มีผลผลิตไว้บริโภค และจำหน่ายสร้างรายได้ให้กับครอบครัว

ก่อนเสด็จพระราชดำเนินกลับ พระราชทานพระราชวโรกาสให้ นักเรียนและครู โรงเรียนปายวิทยาคาร เฝ้าทูลละอองพระบาท ขับร้องบทเพลง ทรายกับทะเล เพื่อน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายกำลังใจ